تعطیلات چند روزه، اصالت مصرف در مقابل اصالت تولید

امروز صبح با صدای اخبار ساعت ۸ صبح بیدار شدم، بین خواب و بیداری بودم که شنیدم تهران و ۱۹ استان کشور یکشنبه و دوشنبه تعطیل شدند. خبر مثل یک پتک سنگین بر سرم فرود آمد. این به این معنی است که اگر در این ۲۰ استان، ادارات و سازمان‌های دولتی بر سر کار نروند، کاهش هزینه ناشی از کاهش مصرف برق آن‌ها (با وجود افزایش مصرف خانگی ناشی از حضور آن‌ها در منزل) ، از در آمد و فایده‌ای که می‌توانند در صورت حضور داشته باشند بیشتراست. یاد زمانی افتادم که در یکی از شرکت‌های تولیدی مدیران ارشد تصمیم گرفته بودند به هیچ فردی اجازه اضافه کاری ندهند و همان مبلغ اضافه‌کاری را هم به پرسنل پرداخت کنند. نتیجه آن شده بود که این تصمیم برای شرکت سود آور بود، چون وجود پرسنل هزینه‌ای بیش از درآمد حاصل از کار(بی‌کاری) آن‌ها داشت. در همان دوران بود وقتی یکی از مدیران آن شرکت به من گفت “هفته دیگر تعطیل هستیم (منظورش تعطیلات تابستانی بود)” به او پاسخ دادم که “شما که همیشه تعطیل هستید”، و او به سادگی جواب داد که “نه، منظورم آن است که سر کار هم نمی‌آییم”.

این شرایط متاسفانه موید اصالت مصرف در مقابل اصالت تولید است. وقتی که تولید اصالت نداشته باشد و افزایش آن منجر به افزایش ارزش افزوده نگردد، آن‌گاه مجبور هستیم که با کاهش مصرف که در این شرایط عنصر تعیین کننده همه معادلات است، کمی و به صورت مقطعی از شرایط بحرانی فاصله بگیریم. غافل از اینکه تعطیلی کار به منظور کاهش مصرف، نه تنها منجر به تشدید فرهنگ بی‌کاری و تن‌پروری می‌شود، بلکه اندک فرصت‌هایی را که برای افزایش بهره‌وری داریم، از دست می‌دهیم و تیشه به ریشه نهال بیمار کار در کشور می‌زنیم.

در واقع این شرایط مانند خانواده‌ای است که چون به دلیل ضعف‌‌‌های ساختاری نمی‌تواند درآمد بیشتری داشته باشد، مجبور به کاهش هزینه‌های تحصیل فرزندان و سایر هزینه‌های فرهنگی و حتی بهداشتی و سلامت خود است، غافل از اینکه کاهش هزینه‌های تحصیل فرزندان خود باعث کاهش سطح فرهیختگی و افزایش فقر فرهنگی و از بین رفتن فرصت‌ها برای افزایش درآمد و کاهش هزینه‌های بهداشتی و سلامت منجر به بروز بیماری‌هایی می‌شود که این امر در بلند مدت منجر به افزایش شدید هزینه‌ها و فقر بیشتر می‌گردد.